Pielęgnacja piersi w okresie karmienia i laktacji

NA CZYM POLEGA LAKTACJA?

Czy wiesz, że laktacja rozpoczyna się już w ciąży? W pierwszych dniach od poczęcia całe kobiece ciało przygotowuje się do tego, by mogło w nim wzrastać nowe życie. Zaczyna się zmieniać pod wpływem hormonów. Uwidaczniają się naczynia krwionośne, piersi się powiększają, otoczki i brodawki ciemnieją oraz stają się bardziej wrażliwe. Wszystko dlatego, że w piersiach rośnie gruczoł, który odpowiedzialny jest za wytwarzanie pokarmu. Pęcherzyki mleczne zaczynają go wydzielać już między 16. a 22. tygodniem ciąży (tzw. laktogeneza I). Jednak jeszcze w tym okresie estrogen i progesteron hamują wydzielanie prolaktyny, czyli hormonu odpowiedzialnego za produkcję pokarmu i to dopiero urodzenie dziecka, a wraz z nim wydalenie łożyska, pozwala prolaktynie działać. Zaraz po porodzie gruczoły piersiowe wydzielają tzw. siarę. Jest bardzo gęsta, odżywcza i zawiera ogromną ilość przeciwciał. Działa jak naturalny antybiotyk i zwiększa odporność maleństwa. Wraz z końcem drugiej doby po porodzie wysokie stężenie prolaktyny powoduje, że ilość mleka się zwiększa (tzw. laktogeneza II). Jeśli poród przebiegał prawidłowo, to czeka nas tzw. nawał mleczny, czyli dziesięciokrotne zwiększenie ilości pokarmu. Jest to mleko przejściowe, które po około 2 tygodniach staje się mlekiem dojrzałym. Wówczas skład pokarmu dostosowuje się do potrzeb dziecka.

JAK ZADBAĆ O PIERSI W TRAKCIE CIĄŻY?

Kiedy w okresie ciąży piersi się zmieniają, nabierają nowego kształtu i ciężaru, należy dobrać do nich odpowiednią bieliznę, która nie będzie ich uciskać. Wraz z laktogenezą I u niektórych przyszłych mam może pojawić się plamienie biustonosza mlekiem, dlatego warto się zabezpieczyć wkładkami laktacyjnymi (jedno- bądź wielorazowymi). Najlepiej wybrać te miękkie, ponieważ wraz ze zmianami hormonalnymi brodawki sutkowe stają się bardzo wrażliwe, co może powodować uczucie dyskomfortu. Jeśli pojawią się dolegliwości bólowe, to do codziennej pielęgnacji warto włączyć specjalistyczne preparaty do pielęgnacji brodawek sutkowych (np. LINODERM MAMA krem do pielęgnacji brodawek sutkowych).

DLACZEGO BRODAWKI SUTKOWE BOLĄ?

W pierwszych dniach po porodzie mama może odczuwać wczesną bolesność brodawek. Jest to zjawisko fizjologiczne, które związane jest ze zmianą poziomu prolaktyny i naciąganiem włókien kolagenowych w czasie karmienia. Podczas ssania usta noworodka tworzą podciśnienie, do którego brodawki świeżo upieczonej mamy nie są przyzwyczajone. Tym bardziej, że sam proces karmienia może trwać długo i odbywać się z dużą częstotliwością. Zwykle dyskomfort ustępuje samoistnie. Łagodzony jest przez wypływ pokarmu, a mija wraz ze zwiększeniem elastyczności brodawek. Po porodzie najlepiej jest wybrać preparaty do pielęgnacji brodawek sutkowych – szczególnie te, które w składzie zawierają lanolinę (np. LANOSKIN). Lanolina to najlepszy sposób na nadmierną suchość otoczki brodawki sutkowej, powstałą w wyniku częstego kontaktu ze śliną malucha. Pozyskiwana jest z wełny owczej i ma działanie natłuszczające oraz nawilżające. Jest hipoalergiczna i ułatwia gojenie drobnych uszkodzeń. Co najważniejsze, lanolina z pewnością nie zaszkodzi dziecku.

JAKIE KOSMETYKI DO PIELĘGNACJI PIERSI WYBRAĆ?

Mycie piersi przed karmieniem nie jest konieczne, a wręcz przeciwnie – wysusza wrażliwą skórę. Gruczoły Montgomery’ego na otoczkach brodawek wytwarzają sebum, które je chroni i nawilża. Zbyt częste mycie i niewłaściwe kosmetyki mogą powodować jego zanikanie. Dlatego piersi wystarczy myć podczas codziennej kąpieli. Ze względu na to, że mają bliski kontakt z maleństwem, do zabiegów higienicznych zaleca się stosowanie łagodnych i bezzapachowych mydeł. Podobnie z balsamami – nie powinny mieć one intensywnego zapachu czy gorzkiego smaku, ponieważ może to zniechęcić dziecko do ssania piersi lub wywołać u niego reakcje alergiczne. Jeśli chcemy zapobiec rozstępom, to koniecznie powinnyśmy wybrać preparaty ujędrniające przeznaczone dla kobiet spodziewających się dziecka lub już karmiących (np. LINODERM MAMA balsam przeciw rozstępom).

JAK PIELĘGNOWAĆ PIERSI W OKRESIE LAKTACJI?

Równie ważna, jak kosmetyki, jest odpowiednio dobrana bielizna. Powinna być wykonana z naturalnych, oddychających, ale i wytrzymałych materiałów, takich jak bawełna. Biustonosz nie może być zbyt obcisły, ale jednocześnie powinien dokładnie podtrzymywać biust dzięki szerokim ramiączkom. Z kolei kształt miseczek powinien odpowiadać naturalnemu ułożeniu piersi. Wybierając biustonosz można zwrócić uwagę na to, czy jest rozpinany z przodu lub czy ma naszyte na miseczkach odpinane klapy. Takie rozwiązania ułatwiają karmienie. W czasie laktacji zalecany jest także delikatny masaż piersi. Ma on działanie laktogenne oraz pomaga przy zastojach. Ukojenie przynieść mogą także ćwiczenia, które wzmacniają podtrzymujące biust mięśnie klatki piersiowej oraz ramion. Natomiast wybierając wkładki laktacyjne, warto zwrócić uwagę na ich właściwości. Antybakteryjne (z domieszką srebra) działają leczniczo na poranione brodawki sutkowe, hydrożelowe zapewniają natychmiastowe ukojenie, a te z wełny merynosa potrafią zbawiennie ogrzać pierś przy zastoju lub zapaleniu. Najlepiej jest wymieniać je za każdym razem, gdy ulegną zawilgoceniu, ponieważ pomaga to zapobiec infekcjom bakteryjnym i grzybiczym.

Czy wiesz, że…

• …poranione brodawki sutkowe wymagają szczególnej opieki? Ich leczenie należy zacząć od poprawy techniki karmienia. Prawidłowa pozycja matki i właściwe przystawianie dziecka do piersi uchroni Cię przed bolesnością i uszkodzeniem brodawek. Warto przy tym skorzystać z pomocy położnej lub skonsultować się z Certyfikowanym Doradcą Laktacyjnym.