Ciąża zagrożona

Ciąża zagrożona to taka, która z różnych powodów jest obarczona większym ryzykiem poronienia, przedwczesnego porodu, urodzenia chorego dziecka lub o niskiej masie ciała. Może być związana z wiekiem mamy i jej wadami genetycznymi. Jednak często dotyczy także kobiet zdrowych, które nie znajdują się w grupie ryzyka. To powszechny problem, szczególnie na wczesnym etapie trwania ciąży, tym bardziej, że kłopoty w I trymestrze ma co piąta kobieta.

PRZYCZYNY

Na każdym etapie ciąży mogą pojawić się zagrożenia, które ostatecznie mogą doprowadzić do obumarcia zarodka lub płodu. Jedną z przyczyn kłopotów z utrzymaniem ciąży jest niedobór progesteronu – hormonu wytwarzanego w ciałku żółtym, w jajnikach. Pod jego wpływem rozpulchnia się błona śluzowa macicy, dzięki czemu może się w niej zagnieździć zapłodniona komórka jajowa. Jego odpowiedni poziom jest bardzo ważny, ponieważ już po zapłodnieniu hormon ten pomaga utrzymać ciążę. Do najważniejszych przyczyn poronień zalicza się również czynniki genetyczne i nieprawidłowości anatomiczne (np. nieprawidłowa budowa szyjki macicy), które mogą zwiększyć ryzyko przedwczesnego porodu. Zagrożenie niosą też infekcje intymne, które mogą doprowadzić do niskiej masy urodzeniowej dziecka. Dużą rolę odgrywają ponadto czynniki socjoekonomiczne (alkohol, narkotyki) i psychosomatyczne.

Ciąża podwyższonego ryzyka może być także skutkiem wieku przyszłej mamy. Jeśli po raz pierwszy spodziewa się ona dziecka po 35. roku życia, to znajduje się w grupie ryzyka. U kobiet w tym wieku częściej niż u młodszych pojawia się problem cukrzycy ciążowej i gestozy, czyli tzw. zatrucia ciążowego. Także bardzo młode mamy wymagają szczególnej obserwacji. Kobiety, które nie skończyły jeszcze 16. roku życia mają często problem z wysokim ciśnieniem krwi w ciąży, natomiast ciężarne przed 18. urodzinami są bardziej narażone na zaburzenia w funkcjonowaniu macicy. O ciąży zagrożonej mówimy także w przypadku mam, które cierpią na niektóre choroby autoimmunologiczne, przewlekłe (astma, epilepsja, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby wątroby i serca) i zakaźne (ospa, odra, różyczka, toksoplazmowa, cytomegalia, listerioza, AIDS).

OBJAWY

Istnieje kilka objawów, które mogą zwiastować ciążę zagrożoną. Wśród niepokojących sygnałów są plamienia i krwawienia z dróg rodnych, dolegliwości bólowe (przede wszystkim silne bóle brzucha i kręgosłupa), rytmiczne skurcze macicy, obrzęki oraz wzrost ciśnienia krwi. Należy zwracać szczególną uwagę na wszystkie niepokojące symptomy, które w okresie ciąży nie zdarzały się dotychczas. W przypadku takich objawów trzeba zachować czujność i niezwłocznie zgłosić się do ginekologa, który zdiagnozuje przyczynę oraz wdroży odpowiednie leczenie. Takie objawy należy bezwzględnie skonsultować, jednak nie warto od razu panikować. Plamienie we wczesnej ciąży nie oznacza, że doszło do obumarcia zarodka. Może ono wystąpić w terminie przewidywanej miesiączki aż do 12. tygodnia ciąży. Najważniejsze, by w przypadku niepokojących objawów szybko reagować, a następnie stosować się do zaleceń lekarza.

LECZENIE

W przypadku ciąży zagrożonej ginekolog może zatrzymać ciężarną w szpitalu lub odesłać ją do domu z konkretnymi zaleceniami. Warto jednak wiedzieć, że w większości przypadków nie ma wskazań do hospitalizacji. Zwykle wiąże się to z częstszymi wizytami u lekarza, które mają na celu wczesne wykrycie ewentualnych zagrożeń. Jeśli przyczyną kłopotów jest niedobór progesteronu, wynikający z niewydolności ciałka żółtego, to specjalista może zalecić jego przyjmowanie w formie tabletek doustnych lub dopochwowych. Jeśli przyczyną są czynniki anatomiczne, jak nieprawidłowości w budowie macicy, postępowanie może polegać na leczeniu chirurgicznym. W przypadku ciąży zagrożonej lekarz zaleci przyszłej mamie przede wszystkim odpoczynek. Każdy problem z donoszeniem ciąży powinien być jednak rozpatrywany indywidualnie, dlatego tak ważna jest niezwłoczna wizyta u specjalisty.

ODPOCZYNEK

W przypadku ciąży podwyższonego ryzyka nic nie sprawdza się tak, jak odpoczynek. Lekarze najczęściej zalecają tymczasowe leżenie. Taka pozycja obniża ciśnienie, ułatwia przepływ krwi przez macicę, zmniejsza nacisk na szyjkę macicy i poprawia pracę nerek. Trzeba wówczas zrezygnować z aktywności zawodowej i pozostać domu. Przyszła mama w tym czasie powinna się oszczędzać, musi unikać stresu i ograniczyć wykonywanie czynności fizycznych do minimum. Nie powinna dźwigać czy sprzątać, ponieważ te z pozoru niewinne czynności mogą doprowadzić do odklejenia się łożyska lub przedwczesnego porodu. Dla wielu kobiet to trudne wyzwanie, dlatego nie można zapominać o swoim samopoczuciu. Warto potraktować ten okres jako czas dla siebie i maleństwa. Można nadrobić zaległości lekturowe czy filmowe. W tym czasie bardzo ważne dla kobiety jest wsparcie bliskich, którzy pomogą przetrwać ciężkie chwile.

Pamiętaj!

• Jeśli lekarz zaleci Ci leżenie, koniecznie dopytaj, czy ma na myśli określoną pozycję. Zapytaj także jak często możesz wstawać.