Co na ukąszenia owadów?

Ciepłe letnie dni i wieczory mogą zostać zakłócone przez nieprzyjemne ukąszenia owadów. Ból, swędzenie, zaczerwienienie skóry – takie objawy często utrudniają wakacyjny odpoczynek oraz weekendowe wypady. Co na ukąszenia owadów? Podpowiadamy, jak poradzić sobie z ukąszeniami meszek, komarów, os i pszczół, kleszczy oraz innych owadów.

Co na ukąszenia owadów? Poznaj wroga

Ukąszenia owadów są nie tylko bardzo nieprzyjemne i skutecznie uprzykrzają wypoczynek, ale w niektórych przypadkach mogą okazać się niebezpieczne. Zanim podejmiesz odpowiednie kroki i ustalisz, co na ukąszenia owadów zastosować, najlepiej, gdy rozpoznasz, który owad Cię ukąsił. Gdy nie zauważysz sprawcy wypadku, najczęściej można go zdefiniować po objawach towarzyszących ukąszeniu i widocznych śladach na skórze.

Ukąszenia meszek

Meszki (bolimuszki) są bardzo uciążliwe szczególnie w zamkniętych pomieszczeniach, gdzie stają się agresywne. Nacinają one skórę i zlizują krew, a ich doskonale rozwinięty wzrok pomaga precyzyjnie zlokalizować ofiarę (atakują nawet w nocy). Skutecznie odstrasza je zapach olejku waniliowego. Substancje drażniące, zawarte w ślinie meszek, trafiają do krwi i przedostają się krwioobiegiem do całego organizmu. Gdy pokąsi Cię więcej owadów, mogą pojawić się poważniejsze dolegliwości.

Wokół nakłuć może dojść do stanu zapalnego skóry. Może on rozwinąć się w poważne zakażenie, dlatego należy zdezynfekować pokąszoną skórę. Ulgę przyniesie preparat chłodzący, który zapobiegnie swędzeniu i rozdrapywaniu miejsc nakłuć (np. żel SIO z wyciągiem z rumianku, metanolem i prowitaminą B5). Domowym sposobem jest przyłożenie do zaczerwienionego i piekącego miejsca kostek lodu.

Ukąszenia komarów

Prawdziwą plagą letnich wieczorów są komary. W Polsce żyje ponad 40 gatunków tych owadów (najniebezpieczniejsze są widliszki). Fruwają one stadami i są najbardziej aktywne o świcie oraz zmierzchu. Najwięcej komarów występuje w ciepłych, mokrych miejscach, dlatego skutecznie utrudniają wypoczynek nad jeziorami, rzekami czy stawami. Atakują samice komarów, które piją krew, aby złożyć jaja. Wyczuwają one ciepło ciała i wydychany dwutlenek węgla, dlatego są w stanie już z dużej odległości zlokalizować swoją ofiarę.

Do ranki trafia wydzielina, która zapobiega krzepnięciu krwi. Jest to silnie piekąca substancja, dlatego ukąszenie komara jest tak nieprzyjemne. Szybko wokół nakłucia pojawiają się czerwone bąble o średnicy około 1 cm. Z czasem zmieniają się one w swędzącą krostkę. Osoby wrażliwe na substancję wydzielaną przez komary, po ukąszeniach mogą mieć gorączkę.

Ukąszenia dobrze jest posmarować preparatami chłodzącymi, które zawierają składniki zapobiegające uczuleniu. Ulgę przyniesie również przemycie miejsca ukąszenia chłodną wodą lub posmarowanie skóry alkoholem. Domowym sposobem na ukąszenia jest przyłożenie do bąbla plasterka cytryny lub surowego ziemniaka (ochłodzą one skórę).

Gdy piekąca krostka utrzymuje się dłużej, pomocna będzie specjalna maść hydrokortyzonowa. Hydrokortyzon to lek sterydowy, który miejscowo można stosować bez recepty (dostępne są maści i kremy z hydrokortyzonem), ale nie zaleca się przekraczania terapii powyżej 3 dni (ukąszenie można smarować 2-3 razy dziennie). Hydrokortyzon działa przeciwalergicznie, przeciwświądowo i przeciwwstrząsowo.

Ukąszenia os i pszczół

Ukąszenia owadów bzyczących (os, pszczół, szerszeni) są szczególnie niebezpieczne. Żądło pszczoły to miniaturowe haczyki, które pozostają w skórze i wydzielają jad. Aparat kłujący automatycznie się kurczy, a toksyczny jad może być rozprowadzany do krwi nawet przez kilka minut. Równie niebezpieczne są ukąszenia os i szerszeni. Ich jad jest bardziej toksyczny od jadu  pszczoły. Pa użądleniu na skórze pojawia się obrzęk, a toksyna powoduje silny ból. Duża opuchlizna może utrzymywać się nawet przez kilka dni.

Najniebezpieczniejsze jest ukąszenie w gardło lub język, ponieważ szybki obrzęk błony śluzowej powoduje problemy z oddychaniem (w skrajnej sytuacji grozi to nawet uduszeniem). Po ukąszeniu w środku ust (osy i pszczoły często krążą wokół słodkich napoi, pieczywa, ciast), należy pić zimną wodę (lub ssać kostkę lodu), które złagodzą opuchliznę. Niezbędna jest szybka interwencja lekarska (do lekarza muszą udać się również osoby uczulone na jad owadów oraz pokąszone przez kilka os lub pszczół). Pacjentowi podaje się leki przeciwuczuleniowe (przeciwhistaminowe).

Przy ukąszeniach w innych miejscach, często wystarczy obłożenie skóry lodem i posmarowanie maścią z hydrokortyzonem. Ulgę przyniesie papka z surowej cebuli lub okład z alkoholu (nie tylko ochłodzi on skórę, ale i ją odkazi). Można sięgnąć po preparat z wapniem.

Jak wyjąć żądło?

Osy, pszczoły i szerszenie pozostawiają w skórze żądło z aparatem kłującym i zbiornikiem na jad. Nie należy dotykać i pociągać żądła, ponieważ w ten sposób „wstrzykniemy” dodatkową dawkę jadu. Najlepiej uciąć ostrymi nożyczkami zbiorniczki jadowe, które wystają nad skórę i dopiero wtedy wyciągnąć żądło igłą. Wyciąganie żądła pęsetką jest błędem, ponieważ w ten sposób wstrzykujemy dodatkową toksynę do krwi.

Ukąszenie kleszczy?

Kleszcze należą do szczególnie niebezpiecznych owadów, ponieważ ich ukąszenie wiąże się z ryzykiem zachorowania na odkleszczowe zapalenie mózgu lub boreliozę. Kleszcze żyją przede wszystkim w lasach liściastych i mieszanych, w zaroślach nad zbiornikami wód (szczególnie upodobały sobie leszczyny, paprocie i jeżyny). Mogą one pojawić się również w przydomowych sadach i ogrodach oraz gęstych parkach. Przed spacerem do lasu lub parku, warto założyć czapkę, bluzkę z długim rękawem i spodnie z długimi nogawkami. Idealne są ubrania z cienkich tkanin w jasnym kolorze.

Po spacerze dokładnie obejrzyj skórę. Kleszcze szczególnie lubią miejsca, gdzie skóra jest cienka (pod pachami, we włosach). Ukąszenie kleszcza nie jest bolesne, ponieważ jego ślina działa znieczulająco. Gdy dojrzymy wpiętego w skórę kleszcza, należy go szybko usunąć. Im dłużej pozostanie on w skórze, tym większe ryzyko zachorowania na boreliozę. Należy schwycić go pęsetką i ostrożnie wykręcić. Nie należy wyrywać owada na siłę, ponieważ w ten sposób często głowa kleszcza pozostaje w skórze. Obecnie w aptekach dostępne są specjalne przyrządy do wyciągania kleszczy. Po wyciągnięciu kleszcza, należy przemyć miejsce wodą z mydłem.

Nie wolno:

• przemywać wpiętego kleszcza alkoholem,
• smarować kleszcza kremem, wazeliną czy masłem,
• pozostawiać kleszcza z urwanym odwłokiem w skórze (gdy nie uda się nam wyjąć całego owada, należy skorzystać z pomocy lekarskiej).

Wstrząs anafilaktyczny – co robić?

Wiesz, co na ukąszenia owadów stosować, aby złagodzić nieprzyjemne skutki ugryzienia? Domowe sposoby nie zawsze jednak pomogą. U osób z alergią może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Jest to reakcja organizmu na jad, który krąży w naczynkach krwionośnych, rozszerza je i prowadzi do spadku ciśnienia tętniczego.

Do głównych objawów wstrząsu anafilaktycznego należą:

• swędzenie rąk i nóg,
• przyspieszone tętno,
• zawroty głowy,
• pokrzywka i obrzęki (na głowie, szyi),
• problemy z oddychaniem,
• nudności i wymioty.

Przy ciężkim wstrząsie anafilaktycznym może dojść do zaburzenia w rytmie serca i utraty przytomności.

Podejrzewasz wstrząs anafilaktyczny u kogoś z Twojego otoczenia? Podejmij błyskawiczne działania:

• wezwij karetkę pogotowia,
• usuń żądło pozostające w skórze,
• powyżej miejsca użądlenia (około 5-10 cm) nałóż opaskę uciskową,
• przyłóż do chorego miejsca lód (obkurczy on naczynka krwionośne, dzięki czemu jad wolniej będzie rozprzestrzeniał się do krwi),
• połóż chorego na boku (aby nie zachłysnąć się podczas wymiotów, które mogą się pojawić).

Jak uniknąć ukąszeń owadów?

Ryzyko ukąszeń przez owady można zniwelować:

• nie wykonuj gwałtownych ruchów, gdy widzisz, że wokół Ciebie krąży owad (np. pszczoła, osa, szerszeń),
• noś ubranie w jasnych kolorach (biel, beże, zielenie), ponieważ wzorzyste materiały przyciągają owady,
• ścieraj plamy z soku i lodów,
• nie pozostawiaj na zewnątrz nieprzykrytych owoców i słodkości (desery, lody, soki), które przyciągają owady,
• nie chodź boso po trawie,
• po użądleniu odejdź szybko z miejsca, aby inne owady nie przybyły na pomoc (najczęściej krążą one stadami),
• schroń się w ciemnym pomieszczeniu (atakujące pszczoły i osy odlecą do światła, ponieważ nie lubią ciemności).