Trzeci trymestr ciąży

Trzeci trymestr ciąży trwa 13 tygodni, od 28. do 40. tygodnia. Te ostatnie trzy miesiące to czas, kiedy maluszek intensywnie rośnie i się rozwija. Już za moment przyjdzie na świat i pozna swoich rodziców.

ZMIANY W ORGANIZMIE MAMY

Wraz z rozpoczęciem trzeciego trymestru macica sięga około 3 cm powyżej pępka i przez cały ten czas będzie intensywnie się powiększać. Brzuch nieustannie rośnie, w związku z czym na skórze mogą pojawić się rozstępy. Piersi także znacznie się powiększają i stają się coraz bardziej tkliwe, ponieważ gromadzi się w nich pokarm. Zmienia się aktywność gruczołów, przede wszystkim potowych. Przed porodem włosy i paznokcie rosną szybciej i intensywniej. Około 37. tygodnia macica ulega lekkiemu obniżeniu, a główka dziecka zaczyna powoli wstępować do kanału rodnego.

ROZWÓJ DZIECKA

W trzecim trymestrze dziecko intensywnie się rozwija i przybiera około połowy swojej masy urodzeniowej. W 28. tygodniu waży około 1 kg, by wraz z końcem 32. i 37. tygodni przybrać po jednym dodatkowym kilogramie. Wszystko przez to, że pod jego skórą pojawia się warstwa tłuszczowa. Natomiast w dniu urodzin maluch może ważyć od około 2,7-4 kg i mierzyć 45-55 cm. Co się dzieje z jego rosnącym ciałkiem? Około 28. tygodnia szeroko otwiera oczy, a około 30. pozbywa się delikatnych włosków na ciele (languo). Rozwijają się płuca, mózg oraz organy płciowe. Kształtuje się jego buzia i rysy odziedziczone po rodzicach. Około 30.-34. tygodnia maluch powinien obrócić się głową w dół, przygotowując się w ten sposób do porodu.

DOLEGLIWOŚCI

Dolegliwości pojawiające się w trzecim trymestrze związane są przede wszystkim z rozmiarem i masą ciała dziecka. Mogą się pojawić duszności i trudności z oddychaniem, ponieważ rosnący maluch zaczyna uciskać na przeponę i płuca. Naciska także na pęcherz, dlatego konieczne mogą się okazać częstsze wizyty w toalecie. Przyszła mama nosi teraz w brzuchu ponad 2-kilogramowe maleństwo, w związku z tym może odczuwać bóle pleców i zmęczenie. Nierzadko pojawiają się też obrzęki kostek i stóp. Dlatego to dobra okazja, by odpocząć i zwolnić tryb życia. Warto poprosić rodzinę i przyjaciół o pomoc. Niektóre przyszłe mamy odczuwają także tzw. skurcze Braxtona-Hicksa. Są to łagodne skurcze, które ćwiczą mięśnie macicy i przygotowują ją do porodu.

MASA CIAŁA I DIETA

Końcówka ciąży to czas, kiedy przyszła mama zaczyna intensywnie przybierać na masie. Tygodniowo może być to nawet około 0,5 kg. Jednak dobowa podaż kalorii powinna ulec zwiększeniu jedynie o 450-500 kcal w porównaniu do kaloryczności posiłków spożywanych przed ciążą. Na przyrost masy ciała wpływ może mieć wiele czynników, od początkowych nudności, po obrzęki. Zbyt szybki wzrost masy może skutkować także sporą wagą noworodka i zaburzeniem jego metabolizmu na całe życie. Dlatego warto już w tym czasie zacząć kształtować zdrowe nawyki żywieniowe mamy i maluszka. Dieta powinna być lekkostrawna i zbilansowana. Musi zawierać m.in. owoce, warzywa, pełnoziarniste zboża i ryby. Ważne, by jeść pokarmy bogate w wapń i żelazo, których potrzebuje dziecko. Żeby pozbyć się częstej dolegliwości w trzecim trymestrze – zgagi – należy spożywać małe posiłki i unikać ostrych potraw.

BADANIA

Kontrola zdrowia maluszka i przyszłej mamy jest obowiązkowa. Ogromną większość badań prenatalnych wykonuje się w 1. i 2. trymestrze. Natomiast podstawowe badania, które powinny zostać wykonane między 28. a 32. tygodniem to morfologia, badanie ogólne moczu, badanie ultrasonograficzne, badanie przeciwciał anty-D u kobiet Rh- (jeśli wynik okaże się pozytywny, kobieta powinna otrzymać glaubulinę anty-D, aby zapobiec konfliktowi serologicznemu). Między 33. a 37. tygodniem należy powtórzyć morfologię i badanie moczu oraz wykonać badanie w kierunku HIV, antygen HBs, posiew z przedsionka pochwy i okolic odbytu w kierunku paciorkowców B hemolizujących, a w grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem zakażenia także VDRL i HCV. Lekarz powinien ocenić wymiary miednicy oraz wymiary i ruchy dziecka. Musi także sprawdzić, czy u przyszłej mamy występuje ryzyko depresji. W 40. tygodniu ciężarna powinna widywać się z ginekologiem co kilka dni.

PRZYGOTUJ SIĘ

Trzeci trymestr to najlepszy czas, by zapisać się do szkoły rodzenia. Warto przed rozwiązaniem poznać techniki relaksacji, ćwiczenia rozciągające i metody łagodzenia bólu. Dobrze jest także skorzystać z lekcji opieki nad dzieckiem i karmienia. W tym czasie ciężarna powinna wybrać szpital lub klinikę, w której chciałaby rodzić, a także omówić z lekarzem plan porodu. Warto ponadto pomyśleć o liście potrzebnych akcesoriów dla dziecka i przygotować zapas najpotrzebniejszych rzeczy. Nie wolno zapomnieć o foteliku samochodowym dla noworodka, by mama i bobas mogli bezpiecznie wrócić do domu.

CZY WIESZ, ŻE…

• …wiele przyszłych mam boryka się z bezsennością? W trzecim trymestrze znalezienie dogodnej pozycji do snu może okazać się bardzo trudne. Najlepiej połóż się na lewym boku. Użyj poduszek do podparcia ud i pleców. Nie czuj się winna, gdy najdzie Cię ochota na drzemkę w ciągu dnia. Teraz nie ma nic ważniejszego niż to, byś była wypoczęta.